Tuyên truyền, phổ biến pháp luật về bảo vệ rừng, phòng cháy chữa cháy rừng năm 2025
Rừng là nguồn tài nguyên quý giá của đất nước, là cơ sở để phát triển kinh tế, xã hội. Rừng cung cấp nguồn lâm sản giá trị, các loại dược liệu quý giá, là nơi trú ngụ của nhiều loài chim muông và các loài động vật quý hiếm. Rừng vô cùng quan trọng trong việc phát triển môi trường sinh thái bền vững: thực hiện quá trình điều hoà khí hậu, đảm bảo chuyển hóa oxy và các nguyên tố cơ bản của trái đất, ngăn chặn xói mòn, duy trì tính ổn định và độ màu mỡ của đất, hạn chế lũ lụt, giảm thiểu thiên tai, hạn hán, bảo tồn nguồn nước, giảm ô nhiễm không khí.
Tại Việt Nam, việc quản lý, bảo vệ và phát triển tài nguyên rừng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm để phát triển kinh tế, xã hội. Trong những năm qua, Chính phủ Việt Nam đã nỗ lực không ngừng nhằm nâng cao hiệu quả quản lý rừng, đất rừng, tăng độ che phủ, tăng cường công tác phòng cháy, chữa cháy rừng hạn chế nạn chặt phá, khai thác rừng, đất rừng bừa bãi.
Nghiêm cấm các hành vi trong rừng, ven rừng:
1) Đốt lửa, sử dụng lửa trong phân khu bảo vệ nghiêm ngặt rừng đặc dụng, phân khu phòng hộ rất xung yếu.
2) Đốt lửa, sử dụng lửa ở các khu rừng dễ cháy, thảm thực vật khô nỏ vào mùa hanh khô.
3) Đốt lửa, sử dụng lửa gần kho, bãi gỗ khi có cấp dự báo cháy rừng từ cấp III đến cấp V.
4) Đốt lửa, sử dụng lửa để săn bắt động vật rừng, hạ cây rừng và đốt để lấy than ở trong rừng, lấy mật ong, lấy phế liệu chiến tranh.
5) Đốt nương, rẫy, đồng ruộng trái phép ở trong rừng, ven rừng.
6) Các hành vi khác trực tiếp gây ra nguy cơ cháy rừng.
Nhằm đảm bảo hạn chế đến mức thấp nhất thiệt hại do cháy rừng gây ra, đảm bảo an toàn tài sản và tính mạng của nhân dân trong công tác bảo vệ rừng, phòng chống cháy rừng. Thực hiện phương châm phòng là chính, chữa cháy kịp thời, hiệu quả và đảm bảo an toàn cho người và phương tiện. Nhằm giúp bà con nhân dân hiểu và tuân thủ các nguyên tắc, biện pháp chữa cháy rừng khi xẩy ra cháy rừng. Ban chỉ đạo thực hiện kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng xã hướng dẫn một số biện pháp chữa cháy rừng cụ thể như sau:
- Biện pháp chữa cháy rừng trực tiếp: Là biện pháp sử dụng tất cả các phương tiện từ thủ công như, dao phát; cành cây tươi; bàn dập; bình phun nước; đất, cát... đến các phương tiện cơ giới hiện đại như cưa xăng, máy bơm chữa cháy, máy thổi gió, máy ủi... tác động trực tiếp vào đám cháy để dập tắt lửa;
- Biện pháp giới hạn đám cháy bằng băng trắng cản lửa: Băng trắng ngăn lửa được làm từ phía trước đám cháy, có xu hướng cong về hai phía của ngọn lửa tùy theo địa hình, diện tích, quy mô đám cháy và tốc độ gió. Chiều dài và khoảng cách giữa băng ngăn lửa và đám cháy tùy thuộc vào tốc độ gió và tốc độ lan tràn của đám cháy nhưng phải đảm bảo sao cho khi thi công xong thì đám cháy mới tiến đến gần băng. Khi thiết kế, thi công đường băng phải biết lợi dụng địa hình sông suối, đường mòn, đường giao thông, các đường băng đã thiết kế trước....để vạch hướng đường băng ngăn lửa, đảm bảo thi công nhanh, hiệu quả. Dụng cụ thi công có thể bằng dụng cụ thủ công hoặc cơ giới. phương pháp này thường được áp dụng cho rừng trồng từ non đến trung niên, loài cây có dầu hoặc rừng thứ sinh cây thưa có nhiều cỏ tranh, cây bụi. địa hình bằng phẳng, độ dốc thấp;
- Biện pháp giới hạn đám cháy bằng các đường băng đốt trước: Biện pháp này có ý nghĩa là dùng lửa để dập lửa. Biện pháp này có hiệu quả cao đối với các đám cháy tán, cháy mặt đất mạnh và áp dụng cho cháy rừng trồng từ trung niên trở lên hoặc rừng tự nhiên có địa hình phức tạp, cường độ cháy lớn. Đây là phương pháp khó, đòi hỏi người chỉ huy phải có kỹ thuật và kinh nghiệm, có khả năng phán đoán trước khả năng di chuyển của đám cháy và phải cần nhắc kỹ khi áp dụng biện pháp này
III. Trách nhiệm Phòng cháy chữa cháy rừng:
- Chủ rừng có trách nhiệm (Điều 53): xây dựng và thực hiện phương án PCCCR; Tổ chức thực hiện các quy định, nội quy, điều kiện an toàn, biện pháp về phòng cháy và chữa cháy rừng theo quy định của pháp luật; đầu tư xây dựng công trình, trang bị phương tiện, dụng cụ PCCCR (đường băng cản lửa,); đảm bảo kinh phí cho hoạt động PCCCR; phối hợp với các chủ rừng khác, chính quyền sở tại, cơ quan, tổ chức xung quanh trong việc bảo đảm an toàn về PCCCR; không gây nguy hiểm cháy đối với các khu rừng, cơ quan, tổ chức và hộ gia đình lân cận; phối hợp và tạo điều kiện cho các cơ quan chức năng điều tra, truy tìm thủ phạm gây cháy rừng....
- Hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư sinh sống, hoạt động ở trong rừng, ven rừng có trách nhiệm (Điều 55):
Thực hiện các quy định, nội quy, điều kiện an toàn, biện pháp về PCCCR theo quy định của pháp luật
(Khi đốt nương, rẫy, đồng ruộng, đốt thực bì để chuẩn bị đất trồng rừng và làm giảm vật liệu cháy trong rừng, người sử dụng lửa phải thực hiện: Biện pháp an toàn phòng cháy và chữa cháy; Không đốt vào những ngày có dự báo nguy cơ cháy rừng ở cấp IV, cấp V. Trong ngày, tiến hành đốt lúc gió nhẹ, vào trước 9 giờ buổi sáng và sau 16 giờ buổi chiều;
Trước khi đốt phải báo cho trưởng thôn và bộ phận liên quan.
Trong khi đốt phải bố trí người canh gác, có đủ dụng cụ để dập lửa khi cháy lan vào rừng, sau khi đốt phải dập tắt hết tàn lửa. Sử dụng lửa ở những cơ sở, công trình, công trường và nhà ở được phép ở.
Đôn đốc nhắc nhở các thành viên trong gia đình thực hiện quy định, nội quy, các điều kiện an toàn về PCCCR.
Phối hợp với chủ rừng, các hộ gia đình, cơ quan, tổ chức trên địa bàn trong việc bảo đảm an toàn về PCCCR; không gây nguy hiểm cháy đối với các khu rừng.
Tham gia các hoạt động PCCCR khi có yêu cầu của cơ quan có thẩm quyền.
Bảo đảm an toàn về PCCCR khi được phép sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt, các thiết bị, dụng cụ sinh lửa, sinh nhiệt và bảo quản, sử dụng chất cháy trong rừng và ven rừng. Ngăn chặn và báo kịp thời khi phát hiện nguy cơ trực tiếp phát sinh cháy rừng và hành vi vi phạm quy định an toàn về PCCCR; báo cháy và chữa cháy kịp thời khi phát hiện cháy và chấp hành nghiêm lệnh huy động tham gia chữa, cháy rừng.
IV. Xử lý vi phạm về phòng cháy, chữa cháy rừng
- Điều 16: Hành vi vi phạm các quy định chung về PCCCR (không gây ra cháy rừng) như: Hành vi đốt lửa, sử dụng lửa để săn bắt động vật rừng, lấy mật ong, lấy phế liệu chiến tranh; không thực hiện đúng quy định pháp luật về sử dụng lửa khi đốt nương, rẫy, đồng ruộng, đốt thực bì để chuẩn bị đất trồng rừng và làm giảm vật liệu cháy trong rừng; đưa chất nổ, chất cháy, chất dễ cháy vào rừng trái quy định của pháp luậtbị xử phạt hành chính từ 100 ngàn đến 10 triệu đồng (tùy từng hành vi).
- Điều 17: Hành vi vi phạm các quy định pháp luật về PCCCR gây cháy rừng (đối với cây trồng chưa thành rừng hoặc khoanh nuôi tái sinh chưa có trữ lượng đến dưới 3 ha; rừng sản xuất đến dưới 0,5 ha; rừng phòng hộ đến dưới 0,3 ha; rừng đặc dụng đến dưới 0,1 ha; gây thiệt hại về giá trị lâm sản đến dưới 100 triệu đồng) thì bị xử phạt hành chính từ 1 triệu đồng đến 100 triệu đồng
Nếu vi phạm các quy định pháp luật về PCCCR gây cháy rừng (đối với cây trồng chưa thành rừng hoặc khoanh nuôi tái sinh chưa có trữ lượng trên 3 ha; rừng sản xuất trên 0,5ha; rừng phòng hộ trên 0,3ha; rừng đặc dụng trên 0,1ha; gây thiệt hại về giá trị lâm sản trên 100 triệu đồng) thì xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật hình sự.
Đồng thời, phải thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả: Buộc khôi phục lại tình trạng ban đầu; buộc thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường; buộc trồng lại rừng hoặc thanh toán chi phí trồng lại rừng đến khi thành rừng theo suất đầu tư được áp dụng ở địa phương tại thời điểm vi phạm hành chính đối với từng hành vi theo quy định...
Vì sự phát triển bền vững của môi trường sống, Mọi người hãy tích cực tìm hiểu và thực hiện tốt Luật Bảo vệ, phát triển rừng ; Luật Phòng cháy, chữa cháy rừng. nghiêm túc thực hiện các quy định trong công tác phòng cháy, chữa cháy rừng; tích cực trồng cây, gây rừng, phủ xanh đất trống, đồi núi trọc!